Σύνδρομο του Απιοειδούς και Ισχιακός Πόνος

Μια πάθηση που δεν διαγιγνώσκεται εύκολα

Το σύνδρομο του απιοειδούς (Piriformis Syndrome) αποτελεί μια λιγότερο γνωστή πάθηση, η οποία προκαλεί πόνο στον γλουτό και στην πορεία του ισχιακού νεύρου και δεν διαγιγνώσκεται εύκολα. Εκτιμάται ότι περίπου το 6%–8% των περιπτώσεων ισχιαλγίας οφείλονται σε αυτό το σύνδρομο.

Προκαλείται από την πίεση του ισχιακού νεύρου από τον απιοειδή μυ, έναν μυ σε σχήμα αχλαδιού που ανήκει στους οπίσθιους στροφείς του ισχίου. Ο απιοειδής ξεκινά από την πρόσθια επιφάνεια του ιερού οστού και καταλήγει στον μείζονα τροχαντήρα του μηριαίου οστού. Το ισχιακό νεύρο διέρχεται ακριβώς κάτω από τον συγκεκριμένο μυ, και όταν αυτός βραχύνεται, υπερτρέφεται ή παρουσιάζει σπασμό, μπορεί να ασκήσει πίεση στο νεύρο, προκαλώντας τα συμπτώματα του συνδρόμου απιοειδούς.

Το σύνδρομο του απιοειδούς ανήκει στα λεγόμενα σύνδρομα παγίδευσης νεύρων.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της ισχιαλγίας και συνήθως περιλαμβάνουν:

• Πόνο στον γλουτό, συχνά μονόπλευρο
• Πόνο που ενδέχεται να αντανακλά προς την οσφυϊκή μοίρα ή το πόδι
• Έντονος, επίμονος και διαξιφιστικός πόνος
• Μουδιάσματα, υπαισθησία ή παραισθησίες στη γάμπα ή ακόμα και στα δάχτυλα
• Επιδείνωση των συμπτωμάτων με την καθιστική θέση, το περπάτημα ή την κάμψη του κορμού

Ποια είναι τα αίτια;

Τα συχνότερα αίτια εμφάνισης του συνδρόμου περιλαμβάνουν:

• Παρατεταμένη καθιστική θέση, ιδιαίτερα σε σκληρές επιφάνειες ή σε θέση σταυροπόδι
• Έλλειψη άσκησης
• Σκολίωση, ανισοσκελία, παθολογική κλίση της λεκάνης προκαλούν άνιση φόρτιση των μυών του ισχίου.
• Οστεοαρθρίτιδα: Στην περίπτωση αρθρίτιδας στο ισχίο ή στο γόνατο η αντανακλαστική χρήση και φόρτιση του αντίθετου σκέλους μπορεί να προκαλέσει υπερτροφία του μυ στην άλλη πλευρά (αντισταθμιστική φόρτιση).
• Εντατική άσκηση (τρέξιμο, ποδηλασία)
• Τραυματισμοί ή θλάσεις στην περιοχή
• Εγκυμοσύνη
• Χρήση πορτοφολιού στην πίσω τσέπη (κυρίως σε άνδρες), που πιέζει το νεύρο κατά την καθιστική θέση και διαταράσσει την αιμάτωση της περιοχής.

Η παθοφυσιολογία συνδέεται με σύσπαση, βράχυνση, υπερτροφία ή σκλήρυνση του απιοειδούς μυός, με αποτέλεσμα την πίεση του ισχιακού νεύρου.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση είναι κυρίως κλινική και βασίζεται:

• Στο αναλυτικό ιστορικό: πότε και πως εμφανίστηκε ο πόνος, πού ακριβώς εντοπίζεται, πώς επιδεινώνεται ή εκλύεται, αν προηγήθηκε κάποια πτώση ή κάκωση και πώς κάθεται ο ασθενής.
• Σε κλινικά τεστ που αναπαράγουν τον πόνο.

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει κάποια ειδική εξέταση η ειδικό test, η διάγνωση γίνεται κυρίως εξ αποκλεισμού.

Οι απεικονιστικές εξετάσεις δεν έχουν μεγάλη διαγνωστική σημασία. Η μαγνητική τομογραφία κάποιες φορές μπορεί να απεικονίζει πάχυνση του απιοειδούς, περισσότερο όμως χρησιμοποιείται για να αποκλείσει άλλες αιτίες του πόνου.

Κλινικά τεστ που χρησιμοποιούνται:

• Jagas test: Ψαλιδωτές κινήσεις των ποδιών σε ύπτια θέση προκαλούν πόνο.
• Freiberg test: Έξω στροφή του ισχίου με το σκέλος να κρέμεται εκτός κρεβατιού προκαλεί συμπτώματα.
• FAIR test: Κάμψη, προσαγωγή και έσω στροφή του ισχίου σε πλάγια θέση προκαλεί αναπαραγωγή του πόνου.
• Lasegue test: Ανύψωση του σκέλους σε έκταση, με αναπαραγωγή του πόνου στις 45°, θεωρείται θετικό. Αν ο πόνος υποχωρεί με έξω στροφή του ποδιού, ενισχύεται η διάγνωση του συνδρόμου του απιοειδούς.

Διαφορική Διάγνωση

Το σύνδρομο του απιοειδούς πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από:

• Δισκοκήλη οσφυϊκής μοίρας
• Σπονδυλική στένωση
• Οστεοαρθρίτιδα ισχίου
• Παθήσεις του ισχιακού νεύρου άλλης αιτιολογίας (π.χ. όγκοι, φλεγμονές, νευροπάθειες)
• Παθήσεις της ιερολαγόνιας άρθρωσης (όπως ιερολαγονίτιδες ή λειτουργικά μπλοκ)

Πώς θεραπεύεται το σύνδρομο του απιοειδούς;

Η θεραπεία είναι κατά βάση συντηρητική:

• Φυσικοθεραπεία με διατατικές ασκήσεις, ιδιοδεκτικότητα και κινησιοθεραπεία
• Κρουστικά υπερηχητικά κύματα, θερμοθεραπεία ή κρυοθεραπεία
• Φαρμακευτική αγωγή: αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά

Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για αρκετούς μήνες. Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να εφαρμοστεί:

• Τοπική έγχυση μακράς διάρκειας τοπικού αναισθητικού με κορτιζόνη και αντιφλεγμονώδη
• Τοπική έκχυση Botox (νευροτοξίνη) με τη βοήθεια νευροδιεγέρτη και υπερηχογραφική καθοδήγηση, ώστε να είμαστε σίγουρα στο σημείο που πιέζεται το νεύρο.

Οι ενέσεις αυτές έχουν συχνά πολύ καλά αποτελέσματα.

Ποιες στάσεις βοηθούν στην καθημερινότητα;

Καθιστή θέση:

• Διατηρείτε τα ισχία σε κάμψη 90°,
• Τα πέλματα να ακουμπούν πλήρως στο δάπεδο
• Το βάρος να κατανέμεται ισόποσα και στους δύο μηρούς
• Αποφύγετε το σταυροπόδι και τις ασύμμετρες θέσεις

Κατά τον ύπνο:

• Ξαπλώστε στην υγιή πλευρά με μαξιλάρι ανάμεσα στα γόνατα.
• Επιλέξτε μαλακό στρώμα που επιτρέπει τη βύθιση της λεκάνης και των ώμων.
• Αποφύγετε τα πολύ σκληρά στρώματα.

Πότε ενδείκνυται η χειρουργική επέμβαση;

Η χειρουργική λύση (διατομή του απιοειδούς) αποτελεί έσχατη επιλογή και εφαρμόζεται σε σπάνιες περιπτώσεις, όπου όλες οι συντηρητικές μέθοδοι έχουν αποτύχει.

Αν χρειάζεστε βοήθεια για τη διάγνωση ή τη θεραπεία πόνου στον γλουτό που επιμένει, επικοινωνήστε μαζί μας. Η σωστή καθοδήγηση μπορεί να κάνει τη διαφορά στην καθημερινότητά σας.